Odmiany tradycyjne to takie, które dzięki staraniom ogrodników, zachowały się w niezmienionym kształcie. Odpowiednie przechowywanie roślin sprawiło, że występujące odmiany i gatunki zachowały swoje wyjątkowe cechy, unikatowe dla danego obszaru. Takie rośliny z reguły są obcopylne, co oznacza, że nasiona, które zostały przez nie wytworzone, doprowadzą do rozwinięcia się rośliny podobnej do matczynej.
Przeciwna sytuacja pojawia się w odmianach roślin heterozyjnych. To właśnie je z reguły można kupić w centrach handlowych. Charakteryzują się tym, że mogą, choć nie muszą, rozwijać nasiona, które są zdolne do plonowania. Jeśli mają taką zdolność, to rozwinięta z nich sadzonka będzie zupełnie inna niż macierzysta. Dlatego też heterozyjne odmiany nie są zdolne do reprodukcji przez nasiona. Tym razem w poradniku Krostrade o uprawach pod osłonami wyjaśnimy różnice między roślinami tradycyjnymi a heterozyjnymi.
Co sprawia, że odmiany tradycyjne są tak popularne?
Z całą pewnością smak. To głównie on sprawia, że sporo ogrodników zaczyna uprawy tego typu roślin w tunelu foliowym. Niestety dopiero od niedawna można dostrzec powrót do tradycyjnych odmian, a to dlatego, że sporo z nich zostało zastąpionych mieszańcami. Te natomiast, nie ma co ukrywać, są o wiele bardziej odporne, a ich wady zostały zniwelowane. O wiele łatwiej je dostosować do panującego środowiska i lepiej znoszą trudne warunki. Równie dobrze zachowują się w transporcie oraz w przechowywaniu. Jednak to wszystko doprowadziło do utraty walorów smakowych, które zostały zastąpione grubszą skórką bądź znacznie szybszą wegetacją.
- Dojrzewanie i wegetacja
Odmiany tradycyjne dojrzewają powoli, a plony pojawiają się stopniowo. Zupełnie odwrotnie jest w przypadku roślin heterozyjnych, które dojrzewają szybko. Te drugie o wiele lepiej sprawdzają się w użytku komercyjnym i przetwórczym, choć pierwszy typ znajduje masę odbiorców pośród zwolenników slow life, wegetarian i osób chcących zdrowo się odżywiać. Jest to bardzo duży rynek zbytu, wystarczy sprawdzić, jak bardzo rozbudowana jest oferta eko, bio i organic.
- Składowanie nasion
Własne nasiona otrzymuje się z odmian tradycyjnych. Sprawia to, że ogrodnik unika corocznego dokupywania nasion. W przypadku małej uprawy w tunelu foliowym jest to zaoszczędzenie drobnej sumy pieniędzy, a w dużych taka kwota może sięgnąć rzędu kilku tysięcy złotych. Ponadto przechowywane nadają się do siewu, a nadwyżki – również odpowiednio przechowywane – można wykorzystać w następnych sezonach.
- Tańsze rozwiązanie
Materiał siewny odmian tradycyjnych zwykle jest tańszy. Bywa że hodowcy między sobą handlują nasionami lub przekazują je za darmo. Mając już własne, kosztem będzie tylko czas ogrodnika oraz jego praca.
- Tradycyjne czy heterozyjne
Można spotkać plantatorów i ogrodników, którzy za nic w świecie nie uprawialiby odmian tradycyjnych oraz takich, którzy nie chcieliby słyszeć o odmianach heterozyjnych. Nie warto jednak być aż tak radykalnym, otóż obydwie grupy roślin nadają się do zupełnie innego trybu uprawy. Tunel foliowy, w którym prowadzi się hobbystyczne uprawy, z pewnością można wypełnić tradycyjnymi odmianami, natomiast dla producenta żywności z profesjonalnym tunelem foliowym o wiele lepszym rozwiązaniem będzie hodowla odmian heterozyjnych.
Należy zdawać sobie sprawę, że jedne i drugie odmiany dobrze stosować w środowiskach lub warunkach, w których skutecznie dojrzeją.
- W obszarach, w których gleba jest pełna nicieni, o wiele lepiej stosować odmiany heterozyjne, ze względu na, to że są bardziej odporne.
- Jeśli z naszych upraw chcemy mieć sporo przetworów, to właśnie mieszańce zagwarantują dużą ilość materiału na ich przygotowanie. Dojrzewające w tym samym czasie owoce odmian heterozyjnych w tunelu foliowym rozwiną się w krótkim czasie. To bardzo ułatwia ich przetworzenie.
- Odmiany tradycyjne są bardziej podatne na choroby. Oczywiście można ich uniknąć, skutecznie pielęgnując rośliny. Dodatkowym atutem odmian heterozyjnych jest to, że ich producenci selekcjonują odporne odmiany, a nawet na etapie produkcji szczepią. Jeśli na danym obszarze występują zagrożenia chorobowe, dobrze wybrać drugą opcję.
Co wybrać do tunelu foliowego?
Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Dobrym rozwiązaniem będzie uprawiać jednocześnie jeden i drugi typ na osobnych stanowiskach. Wtedy, mając porównanie z kilku sezonów, o wiele łatwiej określić ogrodnikowi swoje preferencje.
